Wad Stil Film

Vanuit het donker filmde ik een uur lang de zonsopkomst op het wad. Het was de Dag van de Stilte en op deze zondagochtend vielen laagwater en de zonsopkomst nagenoeg tegelijkertijd.

In het donker stapte ik het wad op

Ik stapte in alle vroegte op m’n fiets het donker van Schiermonnikoog in. Ik kon het pad nauwelijks onderscheiden van het gras. Ik had niet aan fietslampjes gedacht. Bij de veerhaven hield ik stil. Nu moest ik echt even op m’n telefoon kijken waar het pad langs het wad liep. Het lampje van m’n telefoon bood uitkomst het pad ook in het echt te vinden. Wat was het nog donker. Ergens op de kaart dichtbij het wad parkeerde ik m’n fiets tegen een hek bij een wildrooster.

Met statief en een rugzak met filmspullen stapte ik over een hekje de donkere weide wereld in. Ik onderscheidde een waterstroompje en volgde het tot aan het wad. Hier begon dat wat de echte uitgestrektheid moest zijn en waarvan ik nu nog maar een paar meter voor me zag. Ik stapte er met m’n wadloopschoenen op. Het voelde stevig met hier en daar wat water. Hoger werd het niet, alleen nog lager. Precies halverwege m’n film zou het laagwater zijn. Ik liep in de richting van waar het licht door het donker begon te schijnen. Daar ergens zou de zon opkomen.

Midden op het wad bekeek ik de film in het echt

Ik installeerde m’n camera op het statief dat tot mijn verrassing nauwelijks wegzakte. Het geluidsopname apparaat zette ik iets verderop op een tweede statief en ik maakte er van een stuk karton een windscherm naast dat ik met de modder van het wad stutte. Het bleef staan, ondanks de scherpe wind.

Een half uur voor laag water, en drie kwartier voor zonsopkomst, zette ik beide opname apparaten aan. De film was begonnen. Voor mijn ogen werd het lichter en lichter, het wad werd zichtbaar, de vogels gaven een geweldig concert, de lucht kleurde roze, oranje, geel en blauw en achter de wolken en er tussendoor kwam de zon stralend op. Ik hield me zo stil mogelijk, kreeg het koud en genoot volop van dit avontuur.

De film ontstond bij een film

Twee weken ervoor was het plan ontstaan. Ik keek met de Waddenvereniging op een heel groot scherm in de bioscoop van Hilversum naar de film Silence of de Tides van Pieter-Rim de Kroon. Opeens wist ik wat ik te doen had op de Dag van de Stilte, de dag dat ik al naar het wad wilde gaan omdat laagwater en zonsopkomst tegelijkertijd vielen. Terwijl ik naar de prachtige beelden keek die diep binnendrongen was m’n filmhart opengebroken of eerder ontvlamd en opgelaaid. Ik zag voor me hoe ik midden op het wad stond te filmen aan de kant van Schiermonnikoog, vanwaar je de zonsopkomst prachtig kunt zien.

M’n hoofd bestookte me de dagen erna nog met allerlei bezwaren, maar ik had het zo helder gezien en gevoeld, een soort diep weten dat het klopt, dat ik wel moest gaan. Ik belde het hotel op Schiermonnikoog waar ik altijd nog eens wilde overnachten en er was nog precies één kamer vrij door een afzegging. Het avontuur van het maken van de Wad Stil film was begonnen.

De film werd precies één uur

In de dagen voor vertrek ontmoette ik een klokkenmaker aan wie ik over de film vertelde. Hij vroeg me of het precies het uur was dat we die dag extra hadden door het verzetten van de klok. Hij zou dan de kerkklok verzetten in de stad waar hij woonde. Dat was onderdeel van zijn werk. Elf uur vooruit moest hij hem draaien, want achteruit kon niet.
Ik wist toen nog niet dat de film precies een uur ging worden, maar door zijn vraag wel. Hij zou aan me denken, zei hij. Ik dacht aan hem boven in de toren de klok verzettend. Dat uur extra stond ik op het wad voor de zonsopkomst en filmde dat.

Was het wad geworden?

Omdat ik vanaf Schiermonnikoog in één keer door ging naar Ameland om een vriendin te helpen bij haar installatie voor de kunstmaand aldaar, duurde het drie dagen voor ik kon bekijken wat ik had gemaakt. Hoe waren de beelden? Hoe was het geluid? Over dat laatste maakte ik me de grootste zorgen. Er stond een vrij harde wind en ik had maar een klein stukje karton meegenomen. Ook was er een shovel of vrachtauto te horen geweest die met veel kabaal containers of zoiets verplaatste.

Tot mijn opluchting en verrassing, en ook weer niet, was het heel mooi geworden. De vogels hoorde je er heel erg goed bovenuit. De overige geluiden nauwelijks. Geen windruis in de microfoon, alleen het geluid van de wind was hoorbaar zoals je het in het echt ook hoort. Dankbaar en blij keek ik de film samen met mijn man. Een bijzondere ervaring om alles te zien veranderen zonder het te zien veranderen. We ontspanden, genoten en verstilden. Wat prachtig is het wad toch! Dit vraagt om een groot scherm en een proefpubliek.